توهمی به نام تاریخ

 

یک استاد جامعه شناسی چندین نفر را در یک صف به خط میکند و در حالیکه پشت همه آنها به اوست از نفر آخر صف میخواهد که حرکات او را ببیند و خوب به خاطر بسپارد و بعد ادای او را برای نفر بعدی در بیاورد و آن نفر بعدی هم همان کار را با نفر بعدی بکند. حوصله کنید و این ویدیو را ببینید.(متاسفانه در یوتیوب نتوانستم فایل با کیفیت را پیدا کنم)

آنچه استاد جامعه شناسی انجام میدهد ادای موتور سواری درآوردن است و آنچه نفر آخر و بعد از چندین بار دست به دست شدن موضوع میفهمد یک حرکت مسخره و احمقانه است. هزاران بار در سخنرانیها و کتابها و نقل قولها شنیده ­ایم که تاریخ عادلترین قاضی است و باید منتظر ماند و قضاوت تاریخ را دید و اینک یک آزمایش ساده به سادگی سست بودن بنیان این توهم دیرپا را به نمایش میگذارد.

 

مدتی است که سرم با فایلهای صوتی تاریخ شفاهی ایران به کوشش دانشگاه هاروارد گرم است. دهها ساعت مصاحبه با چهره­ های تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران از خداداد فرمانفرماییان تا ابوالحسن بنی­ صدر و ابتهاج و شریف و امامی بگیرید تا حسن طوفانیان و علی امینی و غیره.

همه اینها در مورد یک مقطعی زمانی سالهای 1310 تا 1360 آنچه بر آنها گذشته است را روایت میکنند و شما به ششمین شخصیت که میرسید دچار چنان تناقضاتی میشوید که پنداری یک کاسه اسپاگتی جلوی روی شما گذاشته ­اند و باید گره­ هایش را باز کنید. تازه این بخشی از تاریخ است که همین اواخر اتفاق افتاده و تقریبا مستنداتش هم موجود است. حالا شما دیگر خودتان اعتبار روایات و نقل قولهای هزار سال پیش را که ابزار مستند سازی وجود نداشته است محک بزنید.

زمانی رسانه ­ای نبود و مردم سینه به سینه چیزهایی را برای هم نقل میکردند که خب اعتبار آن به اندازه اعتبار این بنده یک لاقبا در بانک سلطنتی انگلستان است اما امروز هم که همه کس و همه چیز را هزاران ناظر پیدا و پنهان می پایند باز آش همین آش است و کاسه همان کاسه! خاشقچی بینوا را که یادتان هست. با تکنیکهای جورج اورولی ماجرایی به این وضوح هنوز چند سال را پشت سر نگذاشته کلی روایت مختلف در موردش وجود دارد و احتمالا 50 سال دیگر میگویند که او به قصد انفجار سفارت عربستان وارد سفارت شده بوده و بعد از کشتن همه اعضای سفارت به دست نگهبان سر کوچه خفه شده است.

۶ دیدگاه در “توهمی به نام تاریخ

  1. سلام.
    تازگی کتاب “تاریخ ایران مدرن” رو خوندم. در بعضی از قسمتها احساس میکردم با چیزهای که قبلا میدونستم و خوندم تناقضهایی وجود داره.
    این نکته که گفتید نه فقط برای این کتاب بلکه برای کل کتابهای تاریخی هست. واقعا چطور باید تاریخ رو مطالعه کرد؟
    (شخصا احساس میکنم که خیلی لازمه هست هر ملتی تاریخ گذشته خودش رو بدونه البته تاریخ درست و نه تحریف شده)

  2. سلام جناب تقوی
    وقت بخیر
    بنده به طور اتفاقی با سایت شما آشنا شدم و داشتم مطلب توهمی به نام تاریخ رو میخوندم که عبارت فایل های صوتی تاریخ شفاهی ایران به کوشش دانشگاه هاروارد برخوردم.
    یه جستجویی تو اینترنت کردم که متاسفانه نتونستم این فایل ها رو پیدا کنم اگه امکانش هست نحوه دسترسی به این فایل ها رو بفرمایید.
    با سپاس فراوان
    رسول دولتی گلستان

  3. دوست عزیز میتونید جهت دسترسی به آرشیو تاریخ شفاهی هاروارد به کانال تلگرام که تا الان فایل های بسیاری قرار داده شده مراجعه فرمایید.البته اگر خواندن متون هم می پسندید من در اینترنت سرچ کردم فایل های پی دی اف فایل های صوتی هم تهیه شده بود و در دسترس بود.امیدوارم بکارتون بیاد

  4. یک نکته تازه یادم اومد و برام جالب بود پادکست سکه که با همکاری جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران با اجرای خوب مهدی ناجی در زمینه موضوعات اقتصادی برای عموم تدارک دیده شده در اپیزودهایی در بین صحبت کارشناسان از فایل های تاریخ شفاهی هاروارد به کوشش حبیب لاجوردی استفاده کرده که گفتم با دوستان اون پادکست خوب رو به اشتراک بزارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *